Is dit die moeite werd om alles te los en Australië toe te kom?

Hallo julle almal. Dankie dat julle my blog lees. Ek hoop dat ek op my ou klein manier die besluit in jul lewe oor Australië makliker kan maak. Julle sal my seker nie glo as ek vir julle sou vertel hoeveel mense my kontak omdat hulle voor dieselfde besluit te staan kom as wat ek moes maak so twee jaar gelede nie. Net sedert Desember verlede jaar (2007) het ten minste 26 mense my al gekontak om uit te vind oor die lewe hier in Oz. Vandat ek my blog begin het is daar al 86 mense wat dit of dat wou weet oor Australië. In sommige weke het tot 3 nuwe mense my gekontak omdat hulle in dieselfde bootjie sit en nie weet of hulle moet uitklim en maar op die water begin loop nie. En dit is maar net die mense wat ek deur die blog ontmoet. Dan is daar nog heelparty wat my kontak wat eens op 'n tyd saam met my op skool was, saam op Universiteit was, of saam in 'n selgroep was. Ek weet ook van ten minste 4 gesinne van nefies en niggies of nader familie wat ook in die proses is.

Almal worstel met dieselfde vraag: Was dit die moeite werd om te emigreer?

Ek kan onomwonde sê: Dit was beslis.

Julle mag nie met al my redes en oortuigings saamstem nie, maar dit is dan ook waaroor hierdie blog se titel gaan: Vat alles met 'n knippie sout. Kliek op daai "X" in die regterkanste hoek as jy nie saamstem nie. Maar, ek probeer om eerlik en uit my hart uit te skryf net soos ek voel omdat daar so baie is wat my al oor hierdie saak geraadpleeg het. Ek is nie 'n ekspert nie, ek skryf maar net wat ek sien en waarneem.

• Eerstens, vir die eerste keer het ek weer hoop vir ons kinders se toekoms. Ek het regtigwaar bekommerd begin raak in Suid Afrika oor wat van hulle gaan word as hulle, (wat oor nie so lank nie, tieners gaan wees) eendag die skool verlaat. Ons sou nooit in Suid Afrika privaat skoolonderrig vir hulle kon gee nie, dit was eenvoudig te duur. Tog is dit amper 'n noodsaaklikheid in SA. Die skole soos Cornwall Hill was ons kinders nie beskore nie. Maar tog was die skool waarin hulle sou moes wees, Bakenkop Laerskool en Swartkop Hoërskool baie goeie skole met toegewyde onderwysers. Maar oral kon mens alreeds die krake sien verskyn in die onderwysstelsel. Al hoe minder geld is beskikbaar gestel vir die Model C skole en die skoolgelde het al hoe duurder en duurder begin word en die skole het al hoe meer noustrop begin trek. Die powere bevondsing van skole en die patetiese salarisse wat goeie toegewyde onderwysers betaal is, het gemaak dat al hoe minder mense onderwys as hul beroepe gekies het en die grootskaalse tekort aan opgeleide Wiskunde en Wetenskap onderwysers het my regtig bekommerd gemaak. Ek meen, toe ek in Standard nege was, moes ons ook meeste van die jaar sonder 'n Wetenskap onnie klaarkom omdat hulle toentertyd al so skaars was - wat nog te sê in die "nuwe Suid Afrika". Dit is 'n skande hoe onbelangrik die mense met die belangrikste bydra aan die toekoms van 'n land geag word. Hulle word net gesien as "resources" van wie die salarisse maar deur die bank bevries kan word. Ek het myself die vraag gevra: Sê maar nou net my kinders doen uitstekend op skool, kry altyd volpunte en werk hard. Wat is die kans dat hulle ooit 'n beurs sou kon kry soos ek? (ek kan net noem dat ek al my voorgraadse en nagraadse Ingenieursstudies studies verniet gekry het...met komplimente van Krygkor en Telkom - nogmaals dankie). Selfs al sou ek vir hulle studies betaal, wat is die kans dat hulle ooit op 'n gelyke vlak in die werksmark behandel sou word, selfs al sou hulle 5 keer so hard werk en 10 keer slimmer is as hulle swart (on)ewekniee. (Ek oordryf net om die punt te maak). Hulle, wat nie eens weet van die verlede nie, sou vir die res van hulle lewe boet vir iets waarvan hulle nie eens geweet het nie. Wat nog te sê van die idee dat my 18 jarige kinders blootgestel sou moes word aan die geweld by die kampusse saam met mense met bitter min of geen respek vir gesag of selfs die lewens van mense nie.
  Toe ek op Universiteit was was dit al 'n gevaarlike plek vir 'n meisie by die Jool met sy baie dronk immorele studente, wat nog te sê 'n klomp wat glo hulle kan maak NET wat hulle wil omdat hulle kwansuis voorheen benadeel was en nou verwag dat alles in die lewe in hul skoot moet val - "kry my tog jammer, ARME EK" is hul hele lewensuitkyk. Nee wat, ek kom myself net glad nie indink hoe daar vir hulle meer 'n toekoms in Suid Afrika kon wees nie. Ek moes eenvoudig, ter wille van hulle, my eie gemak in die sak steek en uit my gemaksone klim.
• Beide my twee liefling kinders is nou hier in Castle Hill in 'n publieke laerskool ingeskryf. Die onderwysers is toegewyd en die skool is na my eie mening net so goed soos skole soos "Cornwall Hill" (of wat hulle ook al hulle al daardie POSH skole in SA noem ). Ons betaal nie skoolgeld nie en meeste van die skooluitstappies word hoofsaaklik deur die skole bevonds. As mens nie permanente verblyfreg in NSW het nie, moet jy $4500 per kind per jaar opdok vir die voorreg om jou kinders in 'n staatskool te plaas ($9000 => R5625 per maand vir 2 kinders) . Dit is dus nie goedkoop skoolopleiding wat jy verniet kry nie. Wat die klasgroottes betref word kinders in Kindy (Gr 0) beperk to onder 20 per klas, en in year 1 tot onder 25. Vanaf Year 2 en op is die klas getalle selde groter as 30 kinders per klas. Jy word verplig om jou kinders in 'n skool te plaas in die area waar jy bly - skole word dus ook nie oorlaai nie en daar word deeglik begroot vir elke kind. Die akademiese standaard is baie hoog. Kinders begin alreeds in hul eerste skooljaar lees en daar is baie klem op vakke soos Wiskunde en Wetenskap, maar ook geskiedenis. My 9 jarige seun kan al "speeches" gee oor die eerste vloot skepe wat hier in Sydney aangekom het en hulle gaan ook op uitstappies na plekke waar Captain Cook hier aangeland het in Oz. Kinders word hanteer volgens hul ouderdom. My seun het volgens sy ouderdomsgroep laasjaar in Year 3 begin (waar hy in SA in Graad 2 was). Hy is nou in Year 4, en my dogter in Year 1. Die skool het spesiaal vir my dogter by "Reading Recovery" ingeskryf. Reading Recovery is 'n gespesialiseerde intensiewe leesprogram wat deur 'n professionele persoon aangebied word. Sy gaan sit elke dag een tot een met ons kind vir 30 minute en bied hierdie gespesialiseerde leesprogram vir haar aan, om haar te help opvang met haar lees en taal vermoëns. Omdat hierdie gespesialiseerde leesprogram die skool baie geld uit die sak jaag (ons as ouers betaal nie 'n sent nie), word dit baie selektief aan kinders vanaf year 1 aangebied. Hulle pak dus die bul by die horings so gou as moontlik. Dan is daar ook 'n ander program genaamd "ESL", "English as a second language", wat vir al die kinders waar Engels nie hulle huistaal is nie, aangebied word. Afhangend van jou kind se Engelse vermoëns word jou kind 1 tot 2 maal per week "English support" aangebied. Dis ongelooflik hoeveel moeite hulle hier met die kinders doen. Dis na my mening wêreldklas onderrig wat ek hulle nie in Suid Afrika kon bied nie - en dis ingesluit by ons belasting.
• Daarbenewens doen beide my kinders nou swem en my dogtertjie doen ook ballet - sonder om die bank te breek, want dit is nie buitensporig duur nie.
  
• Ons bly nou in 'n eerstewêreld land. Hier is tegnologiese vooruitgang. Infrastruktuur verbeter. Hulle praat van gratis Internet in die CBD van Sydney. Ek het nooit besef wat 'n land kan bereik as dinge in stand gehou en heeltyd verbeter word nie - in plaas van om dit maar net tot niet te laat gaan omdat jy te lui of te dom of te gulsig is om die geld te spandeer op die landsburgers wat jou in bewind geplaas het nie. Moenie toelaat dat die sogenaamde 3e wêreld julle tot hul vlak aftrek nie - dis net 'n verskoning vir luiheid en 'n bedelaar mentaliteit.
  
• En glo my, die Aussie mense is nie skaam om te werk of te studeer nie. Mense werk hard, al is sommige ook 'n "battler", maar elkeen kry sy "fair go" op 'n beter toekoms. Al kom jy ook van oorsee.
• Daar is nie minder as 39 Universiteite in Australie:
  Australian Catholic University [ACU]
  Australian National University [ANU]
  Bond University [Bond]
  Central Queensland University [CQU]
  Charles Darwin University [CDU]
  Charles Sturt University [CSU]
  Curtin University of Technology [CURTIN]
  Deakin University [Deakin]
  Edith Cowan University [ECU]
  Flinders University [FLINDERS]
  Griffith University [GRIFFITH]
  James Cook University [JCU]
  La Trobe University [LA TROBE]
  Macquarie University [MACQUARIE]
  Monash University [MONASH]
  Murdoch University [MURDOCH]
  Queensland University of Technology [QUT]
  RMIT University [RMIT]
  Southern Cross University [SCU]
  Swinburne University of Technology [SWINBURNE]
  University of Adelaide [ADELAIDE]
  University of Ballarat [BALLARAT]
  University of Canberra [CANBERRA]
  University of Melbourne [MELBOURNE]
  University of New England [UNE]
  University of New South Wales [UNSW]
  University of Newcastle [NEWCASTLE]
  University of Notre Dame Australia - The [UNDA]
  University of Queensland [QUEENSLAND]
  University of South Australia [UniSA]
  University of Southern Queensland [USQ]
  University of Sydney [SYDNEY]
  University of Tasmania [TASMANIA]
  University of Technology Sydney [UTS]
  University of the Sunshine Coast [USC]
  University of Western Australia [UWA]
  University of Western Sydney [UWS]
  University of Wollongong [UOW]
  Victoria University [VU]
  
  Met ander woorde: daar is volop geleenthede vir kinders om na skool te gaan leer aan respektabele instellings. Dit sluit nie eens al die baie colleges en privaat instansies in nie!
  
  Watter hoop is daar vir die klein groepie Universiteite in SA, waar die infrastruktuur reeds gebuk gaan aan 'n horde woedende studente wat "demand" om alles op 'n skinkbord te kry. Soos deur voetganger sprinkane word die bietjie wat daar oor is nou ook kaalgestroop. Moenie dink daar sal nuwes gebou word nie, nee, die bestaandes word eerder oorlaai en dan ook onder-bevonds, want onderwys is mos nie prioriteit nie en hoekom sal mens nou hard werk as jy kan steel?
  
• Ten spyte van die feit dat sommige paaie in Oz (veral in die outback en op sommige paaie wat baie gebruik word) ook maar gehawend raak, word daar ten minste hier onderhoudswerk gedoen op dit en word jy nie oorgelewer aan gehawende paaie nie. Die padsterfes in Oz is orde groottes laer as in Suid Afrika. My beskeie mening is omdat daar nog 'n respek vir lewe is hier en die wetstoepassing streng is. Ek is nou nog soms verbaas as ek sien hoe getrou mense hier by die spoedbeperkings en padreëls hou. Mens voel werklikwaar veiliger op die pad.
• Publieke vervoer is wonderlik. Jy klim net op die trein waarvan daar elke 15 minute een is en binne 'n japtrap is jy naby jou werk.
  
• Ek was regtigwaar nog nie by enige staatsinstansie hier waar die diens swak is nie. Mense is trots op hul werk en volg die reëls tot op die letter. Diens is meeste van die tyd flink en professioneel. Om van 'n onbetroubare en onbekwame staatsamptenaar iets in SA te verwag kan mens teen die mure uitdryf - want hulle gee eenvoudig nie om nie. Wel, goeie nuus - al daardie dae van wag vir my motorlisensie hernuwe, swak diens by die binnelandse sake en patetiese onbeholpenheid as jy op die telefoon gehelp moet word is nou iets van die verlede. Dit is net "smooth sailing".
• Ons ken werklikwaar nie kragonderbrekings hier nie. Hier is 'n paar "power companies" om van te kies en te keur en die koste van elektrisiteit en selfs gastoevoer tot by jou huis is nie so duur nie. Wat 'n vreugde as dinge net werk.
• Ons familie doen nou al 'n jaar lank ons eie wasgoed, was ons eie vloere, ek stryk my eie klere en ons suig ons eie stof uit ons matte, ons maak ons eie beddens op, vat ons eie vullis uit en pak ons eie skottelgoed in en uit ons skottelgoedwasser, ons hang ons eie klere op die draad en pak ons eie klere in ons kas, ons tel ons eie handdoeke op agter ons en ons krap ons eie borde uit in ons asblik - en ek kan werklikwaar sê - dit doen ons goed, want ons is nou vir die eerste keer 'n normale familie. Ons het nie meer goedkoop arbeid wat in ons huis werk of in ons tuin werk nie. Goedkoop slawearbeid is iets van die verlede. En as mens iets soek....raai net waar kry jy dit: net waar jy dit neergesit het!
  
• Omdat mens genoodsaak is om so op mekaar te steun, besef jy jou vrou is 'n baie kosbare geskenk, en mens leer om mekaar weer te waardeer. Jy bly nie lank kwaad vir mekaar nie en jy probeer om mekaar sagkens te behandel, want nog so iemand wat by jou pas is so skaars soos pêrels. Ek kan regtig eerlikwaar sê dat ons nou 'n hegter familie as in Suid Afrika is. Ons besef weer wat die belangrikste in die lewe is en eet elke aand saam aan die tafel. Ons vra mekaar uit oor ons dag en praat met ons kinders oor hul skooldag. Waar ons beide in SA moes werk, werk my vrou hier net een dag van die week....en ok net omdat ons wil spaar om eendag in SA te kom kuier.
  
• Ons gaan stap baiemaal saam met die hond om die blok of in een van die BAIE parke hier, of selfs in die woud net so entjie af in die straat. Selfs tot na 10 uur in die aand het ek al saam met my dogtertjie in die koel aandluggie gestap. Soms gaan ek saam met Markus na die sokkerveld hier naby en dan skop ons vir mekaar bal of speel krieket. Ek "rollerblade" saam met my kinders hier voor die huis en hulle ry op hul skopfietse. Baiemaal laai ons die fietse op die fietsrak en ry sommer na een van die baie parke soos Centennial of Olympic Park en dan gaan ry ons daar fiets op 'n Sondag middag. Daar is ook baie bos staproetes net 'n hanetreetjie van ons af. Ons het al 'n paar keer sommer met 'n pieknieksak op die rug en 'n koffiefles saam met ons vriende so 'n staproetetjie gedoen deur die baie Eucalyptus woude hier rond. Daar is ook baie ander dinge om te doen, soos om op die strand te gaan baljaar tot 20h30 in die aand (in die somer). Die mense in Sydney doen baie meer buitelug dinge saam met hul families. Daar is heelwat open-air markte, opelug konserte, opelug flieks in die parke. Daar is 'n hele klomp waterparke wat onder dak is waar jy saam met die kinders kan gaan baljaar of selfs 'n kinderpartytjie hou. Meeste dinge is gratis en word goed versorg. Ons het nou onlangs 'n adventure partytjie gehou saam met 'n klomp aussie maatjies en heerlik saam met die kinders deur die woudpaadjies gaan stap en daarna het die kinders tog te lekker "rotten egg"/vrot-eier gespeel. Die rustige familielewe doen ons werklikwaar goed. Ek was in Suid Afrika party dae so gestres dat ek net my kinders se koppe wou afbyt as hulle net iets verkeerd doen - nou is ek weer normaal. Die lewe is lekker.
• Wat my werk betref werk ek hard. Die mense hier verdien hul brood. Ek werk op baie interessante projekte en op die nuutste Microsoft C# tegnologie. Daar is so baie dinge wat my baas nog op my kerfstok het dat ek soos dit nou aangaan nooit sonder werk sal sit nie. Verveeld rondsit by die werk sal nie gebeur nie.
• Die bankkostes hier is laag. Ek betaal $5 per maand vir onbeperkte transaksies. Net as ek by 'n ander bank se teller trek betaal ek meer. Die bank sien my nooit, want ek doen alles oor die Internet....selfs oorplasings na Suid Afrika, want hier voeg jy sommer oorsese begunstigdes by en plaas geld oor.
• Kommunikasie kostes is goedkoop. Ek betaal huidiglik $100 vir: gratis lokale en nasionale oproepe vir so lank as wat my vrou wil praat, gratis oproepe na beide van ons selfone en alle ander Optus selfone. Dan kry ek daarby 20 Gig broadband ADSL2+ teen 3.5 Gbps. Ons selfone kos ons nie eens $30 per maand nie.
• Alhoewel kos baie duur is hier, het ons nog nooit honger gely nie. Ons eet een keer per week wegneem etes en verder kry ons bykans alle produkte (of 'n plaasvervanger) wat ons in Suid Afrika gekoop het. Die groente en vrugte hier is van baie hoë kwaliteit en die melk word nie sommer suur die eerste dag nadat jy dit gekoop het nie. Ons hou ten minste een keer in 2 weke 'n braaivleis en ons eet gesond.
  
• Ons praat nog net soveel Afrikaans hier as in Suid Afrika en in die dag praat ons Engels, ook net soos in Suid Afrika. Kan nou nie regtig sê ek mis ou Riaan Cruywagen se nuus nie, want hier is die nuus van baie hoë gehalte. Die beriggewing is goed en mense vat nie dinge as vanselfsprekend nie, maar maak 'n bohaai as hulle nie met iets saamstem nie.
• Iets wat vir my weer baie lekker is, is die nasietrots wat ek hier ervaar. Aussies is vol hoop vir die toekoms en bewaar hul eie nalatenskap. Selfs oorlogsveterane van 63 jaar gelede word nog elke jaar vereer en elke maand met pensioen voor gesorg. Ins Suid Afrika was ek deel van 'n minderheid wat boggerol sê het in hoe sake staan. Hier is ek een van BAIE wat van regoor die wêreld gekom het vir 'n beter lewe. Hier is daar 'n regering wat darem aandag gee aan sy mense en hulle beste belange op die hals dra. Mens kom gou agter dat as jy jou kant bring, dan bring hulle hul kant. Byvoorbeeld...as die treine as gevolg van konstruksie nie loop nie, dan word daar gratis busdiens verskaf. As daar groot sportbyeenkomste of saamtrekke is, dan word daar busse verskaf wat mense van al die uithoeke van die stad aanry....selfs na die Grand Easter Show. Hoe lekker is dit tog nie om nie meer die sondebok te wees nie. Om nie meer vir alles die skuld te kry nie. Hier is ek een van die gewone mense. Nie beter as hulle nie, en ook nie slegter as hulle nie. Almal, ongeag van hul velkleur kry gelyke kanse. Die mense in Sydney is al jare gewoond aan die baie immigrante. Hulle sien hulle nie as 'n bedreiging nie, maar as 'n aanwins.
• Daarby het ons land nou 'n jong nuutdenkende eerste minister. Hy spreek groot kwessies aan soos aardverwarming. Daar word voorsiening gemaak vir die toekoms - soos met 'n ontsoutingsaanleg wat nou in Sydney gebou word om vir die toekoms die stad minder kwesbaar te maak vir droogte. Al reën dit nou al die afgelope jaar asof dit nooit gaan op hou nie. Die Sydney Warramgamba dam is nou al meer as 65% vol.
  
• Oor die gevoel van veiligheid kan ek net nie uitgepraat raak nie. Het ek al genoem ek kan nie uitgepraat raak daaroor nie? Wel, ek kan nie uitgepraat raak oor dit nie! Dis fantasties. Hoe wonderlik is dit om weer die vryheid van my kinderdae te kon terugkry! En om daarby dit ook aan my kinders te kan gee. Hier is ook misdaad in die "swakker" westelike gebiede. Meestal bende verwant of as gevolg van wraak tussen hulle. Daar is ook jongmense uit gebroke families wat "homeless" is. Daar is ook dwelms, en die doane asook die polisie veg ook daarteen. Maar van dit alles sien ons net op die TV. Hier is nie sprake van onbewaakte landsgrense nie, maar die doanepolisie hou alles wat in en uitkom in die land met valkoë dop en vang gereëld mense wat dwelms van Viëtnam, Maleisië, Suid Amerika en Thailand wil insmokkel. Jy kan dit nie vergelyk met die swak beheer wat op die grense van Suid Afrika plaasvind nie, wat nog te sê van die korrupsie by die lughawens se bagasie in Suid Afrika. Mense met 'n kriminele rekord sukkel ongelooflik om in die land in te kom - hulle pos gereeld mense op die eerste vlug terugvanwaar hulle gekom het (al wil hulle net vir 3 dae kom). (PS: kan dalk die rede wees waarom so min van SA se kabinet hier in Oz kom kuier)
  
• Een groot rede waarom ek weg is uit Suid Afrika is omdat ek besef het dat beide die polisie en die regstelsel in Suid Afrika my en my familie nie sal kan beskerm teen die werklose moordadige jeugdige bendes wat op onskuldige mense toesak soos roofvoëls op hul prooi nie. Die polisie se hande is afgekap of hulle het self 'n vinger in die "pie". Ek kon nie aanhou om 'n private weermag (alias ADT en andere) ten duurste te huur om ons te probeer beskerm nie. Daar is GEEN, maar GEEN "edelheid" daarin om vir myself te sê ek bly in Suid Afrika ter will van my landsgenote, as ek in elk geval magteloos is om selfs my eie familie te kan beskerm om dan dalk nog soos 'n HOND vrek gemaak te word nadat ek dalk moes toekyk hoe my vrou voor my verkrag word ten aanskoue van 'n haatdraende spesie van die natuur wat genot daaruit put om mense te sien smeek vir hul lewe....net omdat hulle glo hulle kan doen net wat hul wil nie - hulle dag sal kom - daar sal 'n geween wees en 'n gekners van tande, waar hulle wurm nooit sterf en hul vuur nie uitgeblus word nie. Hieroor voel ek baie sterk. Hoekom moet ek in 'n Goddelose immorele land bly of so 'n regering met my swaarverdiende belastinggeld aanhou bevonds.
• Mediese tegnologie hier in Oz is goed. Daar is ook swakker en beter hospitale. Mens moet maar nogsteeds privaat medies hê, maar dit nie te duur nie. Medicare, wat jy verniet kry betaal 'n groot deel aan jou terug.
  
• Te midde van die wêreldwye resessie begin dit nou ook bietjie moeiliker hier in Oz gaan. Behalwe vir die feit dat ek nie sommer gou (of dalk enigsins) 'n huis sal kan bekostig nie, het die pryse van goedere nog nie juis baie gestyg hier nie. Die Australiese dollar styg nog deurentyd teenoor die Amerikaanse dollar en die ekonomie doen goed. Werkloosheid is baie laag. Daar is baie werksgeleenthede in my veld.
• Ons het 'n paar baie goeie vriende. Mens besef die waarde van vrriedskap terdeë en jy probeer die ekstra myl loop vir jou vriende. Ons kyk na mekaar se kinders en ons help mekaar uit waar ons kan.
  
• Behalwe vir die feit dat jy oor jou familie voel "WISH YOU WERE HERE", kom mens net elke keer tot dieselfde slotsom: ONS HET DIE REGTE BESLUIT GENEEM OM HIERNATOE TE KOM, al het dit ook bykans ALLES WAT ONS BESIT HET gekos om dit te kon verwesenlik was dit die moeite werd. Maar moenie dink dis maklik nie. In die eerste jaar verlang jy baie terug, soms wens jy jy kon net jou oë toemaak en jy is weer by jou familie. Vliegtuigkaartjies is duur. Dit sal vir ons byvoorbeeld goedkoper kos om 5 familielede hiernatoe te vlieg as vir ons 2 volwassenes en 2 kinders om in Suid Afrika te gaan kuier. En moenie dink jy kan sommer maklik gaan kuier nie, mens spaar lank vir 'n kaartjie. Al verdien jy dollars - alles kos ook dollars! Moenie hiernatoe kom as jy dink jy gaan vinnig ryk word nie! Jy kom hiernatoe as jy nie wil stadig arm word nie!
• Mense - ek het SA liefgehad. Ek is steeds lief vir my taal. Maar SA behoort nie meer aan ons nie - die land is oorhandig, ons is die rug toegekeer, uitverkoop, heuning om die mond gesmeer en toe vir die wolwe gegooi.